Czy odzyskiwanie ciepła z kominka to realny pomysł?

Pomysłów na odzyskiwanie ciepła z kominka jest przynajmniej kilka, wszystkie można zastosować w działaniu i są jak najbardziej realne, a dodatkowo przynoszą wymierne korzyści w domowym budżecie w postaci zmniejszonych wydatków na ogrzewanie.

Najczęściej stosowane systemy odzyskiwania ciepła z kominka to:
-kominki z dystrybucją ciepłego powietrza
-kominki z płaszczem wodnym

Typowych kominków klasycznych z otwartym paleniskiem nie będziemy opisywać ponieważ ciepło przez nie wytwarzane ogrzewa głównie najbliższe ich sąsiedztwo a większość ciepła wytwarzanego w palenisku ucieka na zewnątrz poprzez komin.

Zasada działania kominka z dystrybucją ciepłego powietrza

Cała zasada działania tego typu kominka sprowadza się do sposobu rozprowadzenia ogrzanego w komorze nad kominkiem powietrza do pomieszczenia w którym stoi kominek jak i do pomieszczeń sąsiednich. Można tego dokonać na dwa sposoby:
-grawitacyjnie
-poprzez wymuszony obieg powietrza

Każdy z tych sposobów ma swoje plusy i minusy a o wyborze jednego z nich decyduje fakt jakie pomieszczenia i w jakiej odległości od kominka chcemy ogrzać.

Grawitacyjnie czyli na zasadzie konwekcji ciepłego powietrza możemy ogrzać pomieszczenie z kominkiem oraz pomieszczenia w najbliższym sąsiedztwie. Wystarczy wówczas komorę z ciepłym powietrzem znajdującą się nad kominkiem połączyć kanałami dystrybucyjnymi z sąsiednimi pomieszczeniami a ciepłe powietrze grawitacyjnie unosząc się do góry poprzez te kanały dotrze do pomieszczeń obok.

Zalety tego systemu to:

-niezawodność, bo nie jest zasilany energią elektryczną
-stosunkowo niewielkie koszty inwestycyjne
-efekty wizualne związane z widokiem palącego się kominka

Wadami są:

-niemożność ogrzania pomieszczeń odległych od kominka ponieważ ciepłe powietrze nie jest w stanie samoczynnie pokonać oporów przepływu w długich tunelach
-ograniczone możliwości sterowania wydajnością cieplną
-konieczność stosowania na wylotach ciepłego powietrza filtrów w związku ze zjawiskiem przypalania kurzu na obudowie kominka, tzw. piroliza

Układ kominkowy z systemem wymuszonego obiegu powietrza oferuje o wiele większe możliwości grzewcze niż system grawitacyjny, ale budowa układów wymuszających ruch powietrza jest bardziej skomplikowana zarówno na etapie instalacji jak i podczas eksploatacji.

Sercem całego układu jest tu aparat nawiewny, który zasysa gorące powietrze ogrzane przez wkład kominkowy i poprzez system izolowanych rur przesyła je do pomieszczeń oddalonych nawet o 10 metrów od kominka. Żeby system działał poprawnie przekroje rur powinny być dobrane stosownie do długości kanałów oraz do mocy aparatu nawiewnego.

Zalety tego systemu to:

-możliwość ogrzania pomieszczeń nawet dość odległych od kominka
-większa sprawność grzewcza i lepsze wykorzystanie ciepła wytwarzanego przez kominek
-większe możliwości sterowania wydajnością cieplną
Efekty wizualne związane z widokiem palącego się kominka

Wady systemu to:

-dość znaczne koszty inwestycyjne i konieczność zaplanowania instalacji przed rozpoczęciem budowy
-zależność od zasilania w energię elektryczną
-słyszalny hałas generowany przez pracujący aparat nawiewny

Zasada działania kominka z płaszczem wodnym

Ten typ kominka podobnie jak kocioł może ogrzewać wodę do instalacji centralnego ogrzewania oraz wodę użytkową wykorzystywaną w kranach. Typowy wkład kominkowy jest tu obudowany płaszczem wodnym z którego wyprowadzone jest wyjście ciepłej wody i powrót tak jak w typowych kotłach centralnego ogrzewania. Ruch wody w instalacji jest wymuszany za pomocą pompki podłączonej do sterownika.

Może być jedynym źródłem ogrzewania domu lub może stanowić uzupełnienie już istniejącego systemu centralnego ogrzewania. Ze względu na fakt że czynnikiem grzewczym jest tu woda, system ten wymaga zastosowania takich zabezpieczeń jakie stosuje się w instalacjach centralnego ogrzewania zasilanych paliwem stałym, które chronią instalację przed rozsadzeniem w przypadku nadmiernego nagrzania się wody w płaszczu wodnym.

Zalety systemu to:

-znaczne oszczędności wynikające z zastosowania drewna do ogrzewania
-może być to jedyne źródło ogrzewania budynku
-efekty wizualne związane z widokiem palącego się kominka

Wady systemu to:

-dość znaczne koszty inwestycyjne i konieczność zaplanowania tego typu systemu ogrzewania domu już na etapie planowania budowy
-zależność od zasilania w energie elektryczną
-dość ograniczony sposób sterowania wydajnością cieplną